آشنایی با سیر

تاریخچه و مشخصات گیاه شناسی سیر

سیر یک گیاه دوساله از تیره سوسنیها Liliaceae و جنس Allium با نام علمی Allium sativum بوده و در اکثر نقاط جهان کشت می گردد. در کشور ما در قسمتهای شمال و غرب و مناطق مرکزی و جنوب کشور کشت می گردد. منشا اصلی آن آسیا و احتمالا بومی ایران می باشد که شامل ۲۳ نژاد خودروی سیر می باشد و در استانهای زنجان، آذربایجان، مازندران، اصفهان، خوزستان، همدان و دیده می شود.

آشنایی با سیر

بوته های سیر دارای برگهای پهن و لبه دار است و معمولا تولید گل و بذر نمی کند. ممکن است در بعضی از ارقام آن ساقه گل دهنده، علاوه بر تولید بذر مانند پیاز مصری تولید پیازچه های کوچک نماید. پیاز سیر برخلاف پیاز معمولی و خوراکی، تولید تعداد زیادی غده های کوچک می کند که آنها را سیرچه می گویند این سیرچه ها پهلوی یکدیگر به صورت توده ای ناصاف و ناهموار قرار گرفته اند که به وسیله پوششی نازک که به رنگهای سفید و یا صورتی می باشند، پوشیده شده اند.

مجموع این سیرچه ها، غده سیر را تشکیل می دهند که مصرف خوراکی و تجارتی دارند. خاک زراعی سیر باید یک خاک غنی بوده، شنی هوموسی، خاک سبک و ماسه ای قوی باشد آب و هوای مدیترانه ای استپی کوهستانی و معتدله و مرطوب را دوست دارد. شهرستان طارم زنجان که غالب مزارع سیر استان را شامل می شود شرایط مناسب و محیطی مساعد را برای کاشت سیر دارا می باشد که این امر باعث افزایش کیفیت سیر در این شهرستان گردیده است و به دلیل کیفیت خوب آن از بازار پسندی بالایی برخوردار بوده و حتی جنبه صادراتی پیدا کرده است. در شهرستان طارم سطح زیر کشت این محصول در حدود ۱۸۰۰ هکتار می باشد و در ماههای اردیبهشت و خرداد و تیر به بازار عرضه می گردد.

اهمیت غذایی و دارویی

از سیر برای خوش طعم و مزه کردن غذا استفاده می کنند، پودر آن به عنوان ادویه و چاشنی در تهیه غذا مصرف می شود. در ۱۰۰ گرم سیر ترکیبات زیر وجود دارد: آب ۶۲ درصد، کربوهیدرات ۲۹ درصد، پروتئین ۶٫۳ درصد، چربی 0.1 درصد، املاح کانی ۱ درصد، ترکیبات فیبری 0.8 درصد و ویتامینهای مختلف دسته C و B املاح کانی سیر عبارت اند از پتاسیم، فسفر، منگنز، کلسیم، سدیم و آهن از سیر در درمان بیماریهای ریوی، سل، سرفه، نفخ معده، درد معده، اختلالات گوارشی و یا سوء هاضمه و بالاخره در درمان ناراحتی های پوستی استفاده می گردد. همچنین، آب سیر در درمان زخم اثنی عشر توصیه شده است. سیر از نظر ارزش غذایی و دارویی شاید بالاتر از سایر گونه های جنس Allium باشد.

آشنایی با سیر

تولید سیر در شهرستان طارم

شهرستان طارم در استان زنجان ظرفیت ها و قابلیت های بالقوه ای در عرصه های مختلف کشاورزی، گردشگری و اقلیمی دارد. تنوع محصولات کشاورزی این منطقه از استان با برنامه ریزی مدون و اصولی صادراتی می تواند زمینه توسعه زیر ساخت های طارم را رقم بزند. در شرایطی که این روزها زیتون این منطقه در سطح کشور و دنیا شناخته شده، سیر دیگر محصول پر بار این منطقه می تواند در بازارهای رقابتی جهان جایگاه ممتازی داشته باشد. سیر مورد کشت در شهرستان طارم شامل سیر محلی طارم، سیر صورتی، سیر قرمز، سیر سفید و رقم آذر است. و بیش از ۸۰ درصد سیر کشت شده در طارم رقم صورتی می باشد.

آشنایی با سیر

آشنایی با سیر

بازار محصول سیر طارم، استانهای تهران، گیلان، قزوین، مازندران و کردستان است و علاوه بر آن به برخی کشورهای عربی و آسیایی نیز این محصول صادر می شود. در حال حاضر سطح زیر کشت سیر در این شهرستان ۱۸۰۰ هکتار، عملکرد محصول تر در هکتار ۴۰ تن و میزان تولید ۷۲۰۰۰ تن می باشد.

یکی از عوامل عدم توسعه محصول سیر در کشور واردات پودر سیر می باشد. بسته بندی پودر سیر ابتدایی ترین نیاز قبل از عرضه به بازار جهانی این محصول است چرا که تولیدکنندگان برای شناساندن خود و محصول هایشان در بازار جهانی به بسته بندی مناسب و شکیل نیاز مبرم دارند.

منبع : جهاد کشاورزی شهرستان طارم