امروزه برای حل مشکلات و چالشهای آب و هوایی به راه حل های فوری و ابتکاری درختکاری نیازمندیم. احیای جنگل میتواند اکولوژی جهانی را بهبود بخشیده و معیشت محلی را ارتقا دهد. ۱۰ قانون طلایی که در ادامه بیان میشود، به همه کسانی که در احیای جنگلها نقش دارند، کمک میکند تا به گونه ای عمل کنند که امید و آرزو را به واقعیت تبدیل کنند.
۱- از جنگل های موجود محافظت کنید.
پیش از برنامه ریزی برای احیای جنگل همیشه به دنبال راه هایی برای محافظت از جنگل های موجود باشید. تلفات جنگل های طبیعی به راحتی جبران پذیر نیست. صدها سال طول میکشد تا اکوسیستم های جنگلی تخریب شده به وضعیت قبل بازگردند. گونه های کمیاب بومی آسیب پذیر و در خطر انقراض هرگز بازیابی نمی شوند.
۲- از ظرفیت جوامع محلی استفاده کنید.
همه ذی نفعان و مردم محلی را در اجرای پروژه جنگل کاری مشارکت دهید. برای دست یابی به نتایج موفقیت آمیز در حفاظت و احیای جنگل به کارگیری جوامع محلی از مقطع برنامه ریزی ضروری است. جوامع محلی کلید موفقیت طرحهای جنگل کاری هستند.
۳- جنگل کاری را به عنوان وسیله ای برای دست یابی به اهداف بزرگ تر در نظر بگیرید.
ایجاد تنوع زیستی در جنگل، دستیابی به سایر اهداف از جمله ترسیب کربن، خدمات اکوسیستمی و منفعت های اقتصادی – اجتماعی را تسهیل میکند. جنگل کاری به خودی خود یک هدف نهایی نیست، بلکه وسیله ای برای دستیابی به اهداف مختلف از جمله کاهش تغییرات آب و هوایی، حفاظت از تنوع زیستی، منفعتهای اقتصادی – اجتماعی، امنیت غذایی، پایداری خاک و آب و سایر خدمات اکوسیستم است.
۴- مناطق مناسب را برای احیای جنگل انتخاب کنید.
در عرصه هایی که قبلاً جنگلی نبوده اند، جنگل کاری نکنید. مناطق تخریب شده را احیا و یا جنگل های موجود را گسترش دهید. پرسشهای کلیدی هنگام انتخاب یک منطقه برای احیای جنگل :
- آیا این منطقه قبلاً جنگلی بوده و اکنون تخریب شده است؟
- آیا این منطقه در گذشته زیست بومی غیر جنگلی مانند علفزار، ساوان یا تالاب داشته است؟
- اثرات ویژه احیای جنگل در منطقه هدف از جمله تأثیر بر آبهای زیرزمینی، تنوع زیستی، آب و هوا، خدمات اکوسیستمی و معیشت چیست؟
- عرصه مورد نظر چقدر به مناطق جنگلی طبیعی نزدیک است؟
- چه کسی در حال حاضر از زمین استفاده می کند؟ هرگونه خسارت بر درآمد جوامع محلی ممکن است باعث جنگل زدایی بیشتر یا درگیری های اجتماعی شود.
۵- تا جایی که ممکن است از زادآوری طبیعی استفاده کنید.
در شرایطی که منطقه شرایط مناسبی داشته باشد، زادآوری طبیعی بسیار ارزانتر و مؤثرتر از کاشت نهال است.
۶- گونه ها را با هدف افزایش تنوع زیستی انتخاب کنید.
ترکیبی از گونه ها را بکارید و گونه های بومی منطقه را در اولویت قرار دهید.
7- از گونه های گیاهی مقاوم استفاده کنید.
برای به حداکثر رساندن انعطاف پذیری جمعیت، از بذر یا نهال هایی با تنوع ژنتیکی و منشأ مناسب استفاده کنید. منشأ و راهبرد جمع آوری بذر مهمترین مبانی مدیریتی در پروژه های درخت کاری هستند. به عنوان یک قاعده کلی برای دستیابی به تنوع ژنتیکی کافی، باید بذر لازم از حداقل ۳۰ فرد از گونه های دگرگشن و حداقل ۵۰ فرد از گونه های خودگشن جمع آوری شود.
8- برای زیرساخت ها، ظرفیت و تأمین بذر از قبل برنامه ریزی کنید.
تمام زیر ساخت های مورد نیاز از جمع آوری بذر تا کاشت نهال از جمله ظرفیت و سیستم تأمین بذر را از قبل توسعه دهید. اگر کشت مستقیم بذر مورد نظر است، تهیه بذر کافی و انجام تیمارهای جوانه زنی بذر ضروری است. اگر هدف کشت نهال است، ایجاد یک نهالستان منطقه ای ضرورت دارد.
۹- با انجام دادن یاد بگیرید.
فعالیت های جنگل کاری را براساس بهترین شواهد اکولوژیکی و دانش بومی پایه گذاری کنید. پیش از انجام فعالیتها در مقیاس بزرگ، آزمایشها را در مقیاس کوچک و با کمک اطلاعات محلی انجام دهید. تصمیم گیری و برنامه ریزی باید با ترکیب دانش علمی و بومی انجام شود.
۱۰- درآمد ایجاد کنید.
ایجاد جریانهای درآمدزای متنوع و پایدار (تجارت کربن، اکوتوریسم و…) حاصل از جنگل کاری، برای ذی نفعان لازم است. پایداری احیای جنگل به جریانهای درآمدی حاصل از آن بستگی دارد.
منبع: نشر آموزش کشاورزی / یعقوب ایران منش