مزرعه نو | مرجع آموزشی کشاورزی ، دام و طیور ، آبزی پروری و منابع طبیعی و…
عسل مایعی است شیرین و غلیظ که فقط با جمع آوری از شهد گلها توسط زنبوران عسل تولید می شود. عسل یک محصول غذائی مفید و یک اکسیر پر ارزش است که از 7 هزار سال پیش از میلاد حضرت مسیح به عنوان عالی ترین و مقوی ترین غذاها شناخته شده و همچنین بخاطر ویژگیهای شفابخش خود، بعنوان دارو در درمان بسیاری از بیماری ها در بین تمام ملل کاربرد داشته است.
عسل از ترکیب بیش از 20 نوع قند، 8 نوع ویتامین، 11 نوع ماده معدنی، 16 نوع اسید آمینه، چندین نوع آنزیم و مواد ناشناخته دیگر تشکیل شده است و PH آن بین 5/5-4 است. در اهمیت زنبور عسل همین بس که خداوند متعال در قرآن مجید سوره ای مخصوص به نام زنبور عسل ( نحل ) نازل فرموده و از بین تمام خوردنیها و آشامیدنیها فقط عسل را به عنوان خوردنی شفابخش معرفی کرده و فرموده « فیه شفاء للناس » که در آن برای مردم شفا قرار داده شده ( سوره نحل آیه 69 ) و این نیست مگر به جهت اهمیت و خواص موادی که در درون عسل نهاده شده است.
فرایند تولید عسل
زنبور عسل با خرطوم خود شهد گلها را می مکد و در عسلدان خود ذخیره می کند و پس از تغلیظ آن و افزودن آنزیم به آن، دوباره به وسیله خرطوم، آنرا مجددا در حجره های قاب عسل تخلیه کرده و برای مصرف خود ذخیره می کند. مکیدن شهد از گلها و تخلیه آن در کندو فقط بوسیله خرطوم زنبود عسل انجام می شود.
نقش عسل در سلامتی
عسل در تقویت حافظه و سیستم ایمنی بدن و قوای جسمانی، بهبود و درمان بسیاری از ناراحتیها مثل زخمها، سوختگیها و درمان بعضی از بیماری های گوارش، دهان و لثه مؤثر بوده و بسیار سریع هضم و جذب خون شده و انرژی آن فوراً به بدن منتقل می شود. مصرف عسل برای همگان خصوصاً افراد ضعیف، کودکان، کهنسالان، افراد ناتوان جسمی، در دوران نقاهت بعد از جراحی ها و بیماریها، مفید است. همچنین کسانی که کارها و مشاغل سخت و پر تحرک دارند، مانند ورزشکاران خصوصاً قبل از انجام مسابقات ورزشی و نیز برای افرادی که فعالیتهای فکری زیادی دارند می تواند مفید و سودمند باشد.
تنوع رنگ و کیفیت عسل ها
هر گیاهی از نظر نوع گل، زمان گلدهی، رنگ گل و محل رویش، ویژگیهای خاص خود را دارد بنا به تنوع گیاهان و تعداد آنها در طبیعت، ترکیب و مقدار شهد گلها در هر منطقه می تواند طعم، رنگ و کیفیت عسل هر منطقه را تحت تأثیر قرار دهد. عسل در انواع رنگها روشن تا تیره با غلظتها و یا عطر و طعمهای گوناگون وجود دارد. گاهی عسل سریع شکرک زده و بعضی از آنها چنانچه بدون مواد غذایی دیگر مصرف شوند، گلو را تحریک می کند ( می زند ) که اینها همه نشانه تنوع در عسل بوده و دلیلی بر تقلبی بودن عسل نمی باشد. در نتیجه به تعداد انواع گیاهان، انواع عسل خواهیم داشت.
ویژگیهای عسل خوب و روش تشخیص آن
با توجه به مواد بسیار زیاد تشکیل دهنده عسل، تشخیص خلوص آن به آسانی ممکن نیست و حتما باید عسل را در آزمایشگاه معتبر آزمایش کرد و عسل خوب باید:
1- از منشاء گل بوده و معطر به بوی گل و گیاه باشد.
2- هیچگونه افزودنی به آن اضافه نشده باشد.
عسل خوب را از افراد مطمئن و در بسته بندیهای بهداشتی معتبر تهیه کنید.
روش نگهداری عسل
عسل یک ماده غذائی است که به لحاظ کیفیت آن، فاسد نمی شود لذا بهتر است عسل در دمای معمولی نگهداری شود و لازم نیست در یخچال قرار گیرد. بهتر است عسل در ظروف لعاب دار، شیشه ای یا استیل نگهداری شود و از ظروف آهنی، مسی و پلاستیکی بازیافتی استفاده نگردد و از قرار دادن عسل در مقابل نور مستقیم خورشید خودداری شود.
شکرک زدن عسل
وجود دانه گرده گلها، مقدار قند گلوکز، ذرات موم، سرما، رطوبت و جنس ظرف در سرعت شکرک زدن عسل مؤثرند.
در صورت شکرک زدن عسل، باید ظرف عسل را به مدت حدود 2 ساعت در آب گرم 50 درجه سانتیگراد و به طور غیر مستقیم حرارت داد تا به صورت اولیه برگردد. قابل توجه است که این حالت ( شکرک زدن عسل ) دلیل بر ناخالصی عسل یا فاسد شدن آن نمی باشد. ضمناً در بعضی کشور ها ترجیح می دهند عسل را بصورت شکرک زده مصرف نمایند. شکرک عسل دلیلی بر تقلبی بودن آن نیست و همه عسلهای خالص دیر یا زود شکرک می زنند اکا هر عسل شکرک زده ای هم معلوم نیست که عسل طبیعی باشد.
موارد مصرف عسل
یکی از راههای استفاده گوارا از آن، مصرف عسل به صورت شربت می باشد که روش بسیار مناسبی برای هضم و جذب سریع آن است. تجربه نشان داده افرادی که به طور مرتب هر روز مقداری عسل مصرف می نمایند سالمتر و دارای عمر طولانی تری هستند و در برابر ابتلاء به بیماریها مقاومتر و از ایمنی بیشتری برخوردارند. عسل را می توان در ترکیب انواع شیرینی ها، بیسکویتها، شکلاتها، بستنی ها، نوشابه ها خصوصاً داروهای تقویتی قرار داد تا بطور غیر مستقیم مورد مصرف انسان قرار گیرد.
