همه چیز درباره کاشت نهال

کاشت نهال یکی از سنت های پسندیده ای است که آثار زیادی در محیط زیست دارد. این امر مهم در زندگی بشری بایستی روز به روز گسترش یافته و مورد توجه بیشتر واقع گردد. زمان مناسب نهال‌کاری معمولاً در فصل خواب گیاه، یعنی پاییز یا پس از اتمام یخبندان زمستان و پیش از بیداری گیاه در بهار است. با توجه به تغییرات اقلیمی، توصیه می‌شود زمان کاشت بر اساس شرایط آب‌وهوایی منطقه و نوع نهال انتخاب شود.

معمولا نهال های مورد نیاز جهت کاشت به دو شکل نهال گلدانی و نهال ریشه لخت عرضه می گردند که به اختصار در مورد هر یک از آن ها توضیح داده می شود.

نهال گلدانی چیست؟

یکی از روش های متداول جهت تولید نهال پرورش آن در گلدان می باشد. این نوع نهال در همه فصول سال قابل نقل و انتقال و کاشت می باشد و قبل از کاشت می توان در مرحله رشد خصوصیات نهال را مورد بررسی قرار داد. نهال‌های گلدانی که امروزه برای گونه‌های سوزنی‌برگ، پهن‌برگ و نهال‌های میوه به‌طور گسترده تولید می‌شوند، امکان کاشت در تمام فصول سال را فراهم می‌کنند و به دلیل کاهش شوک کاشت، گزینه‌ای ایده‌آل برای باغداران هستند.

نهال های گلدانی عمدتا در گلدان های پلاستیکی، حلبی یا سفالی پرورش داده می شوند. در هنگام کاشت، نهال را بایستی از گلدان خارج کرده و ریشه های اضافی، پیچ خوره و صدمه دیده با قیچی قطع کرده و ریشه های در هم تنیده شده را حتی الامکان به حالت اولیه درآورد و سپس اقدام به کاشت نمود.

جهت انتخاب نهال گلدانی مناسب بایستی دقت نمود که ریشه نهال از گلدان خارج نشده باشد و حجم شاخه و برگ نهال با حجم ریشه متناسب و همخوانی داشته و نهال سالم و شاداب و فاقد آفات و بیماری باشد.

نهال ریشه لخت

اکثر نهال هایی که جهت کاشت در دسترس عموم مردم قرار می گیرند نهالی ریشه لخت می باشند که در خزانه های تولید نهال پرورش یافته اند و نهال های پهن برگ میوه، زینتی و سایر درختان خزان کننده را شامل می شوند.

این قبیل نهال ها اواسط پاییز یا اواخر زمستان از خزانه خارج شده و جهت کاشت به محل های مورد نظر انتقال می یابند. در کاشت نهال ریشه لخت نیز باید به سالم بودن اندام های هوایی و ریشه نهال دقت کافی کرده و مطمئن شویم که سابقه و ریشه نهال سالم و شاداب باشد و در حداقل زمان پس از خروج از خزانه کشت گردند و نهال هایی که دارای ریشه نامتناسب با حجم شاخه بوده و یا ریشه های ضخیم و با قطر بالا هستند، مناسب نیستند.

در موقع کاشت نیز ریشه ها و شاخه های اضافی و نامناسب را با قیچی باغبانی قطع نموده و دقت کنیم که ریشه ها در هم پیچ نخورده باشند، در صورت نیاز ریشه نهال را قبل از کاشت با محلول خاک رس، آب و قارچ کش آغشته نموده و سپس اقدام به کاشت نماییم.

کاشت نهال

پس از آماده شدن شرایط محیطی از قبیل رفع یخبندان و گاو رو شدن خاک، منطقه مورد نظر را انتخاب نموده و پس از انجام طراحی لازم بستگی به نوع هدفی که داریم نسبت به حفر چاله جهت کاشت نهال اقدام می کنیم. در هنگام حفر چاله خاک رویی و خاک تحت الارض را به صورت مجزا در کنار چاله می ریزیم.

چاله معمولاً در ابعاد ۵۰×۵۰×۵۰ سانتیمتر حفر می‌شود، اما برای درختان بزرگ‌تر مانند گردو، پسته یا گونه‌های جنگلی، ابعاد ۸۰×۸۰×۸۰ سانتیمتر یا بزرگ‌تر توصیه می‌شود. در خاک‌های سنگین، حفر چاله بزرگ‌تر برای بهبود رشد ریشه ضروری است. در صورتی که خاک منطقه سفت باشد لایه تراکم کف چاله را نیز جهت رشد مطلوب نهال خرد می نماییم. سپس خاک رویی را با کود حیوانی و در صورت متراکم بودن بافت خاک منطقه با مقداری ماسه به نسبت یک سوم هر کدام مخلوط می کنیم.

سپس نهال را در داخل چاله قرار داده به نحوی که یقه نهال ( محل تمایز ریشه و ساقه نهال ) هم سطح خاک قرار گیرد اگر عمق چاله بیشتر از ارتفاع ریشه نهال باشد کف چاله را با دست یا پا خاک ریخته شده را فشرده می کنیم تا ریشه نهال با خاک تماس داشته باشد سپس بقیه مخلوط خاک را درون چاله ریخته و در پایان یک تشتک جهت آبیاری نهال ایجاد کرده و بلافاصله نسبت به آبیاری نهال اقدام می کنیم.

معمولا نهال های جوان جهت استقرار مطلوب، نیاز به چوب به عنوان قیم دارند که آن را در کنار نهال در خاک فرو برده و گیاه را به وسیله نخ های پنبه ای به قیم می بندیم. پس از کاشت نهال آبیاری نهال ها با توجه به آب و هوای منطقه و بافت خاک در دوره های منظم بایستی انجام پذیرد  نهال کاشته شده در سال اول نیاز به آبیاری بیشتر دارد.

آبیاری نهال ها به نحوی باشد که آب در پای نهال جمع نشده و باعث خفگی ریشه نگردد. همچنین در سال های بعدی تعداد دفعات آبیاری در فصل گرم ۳، ۴ مرتبه می بایست انجام گیرد کوددهی و مبارزه با آفات و بیماری ها به جهت رشد مطلوب نهال های کاشته شده الزامی می باشد.

دانستنی های کاشت نهال

چرا باید از نهال شناسه دار برای کاشت نهال استفاده نماییم ؟

• در شناسنامه نهال های سالم، رقم و نژاد نهال و تایید سلامت نهال ذکر می شود. استفاده از ارقام نامناسب و نهال های فاقد شناسه، سرمایه گذاری در باغات را با مخاطرات جدی از جمله شیوع بیماری ها مواجه می کند.
• باغداران حتما از نهال های شناسه دار استفاده کنند تا در صورت هر گونه مشکل امکان پیگیری حقوقی وجود داشته باشد.
• اطمینان از نوع رقم نهال، پایه و سلامت و اصالت و درج تولید کننده.
• استفاده از نهال‌های گواهی‌شده در باغ‌ها، تولید محصولات ارگانیک، رشد صادرات و ارزآوری کشور را تضمین می‌کند.
• حفظ محیط زیست اکوسیستم و همچنین حفظ اراضی زراعی از مهمترین اهداف تولید نهال های استاندارد است.
• افزایش تراکم برای بالا بردن سطح تولیدات و تولید ارقام جدید از جمله مزایای باغ های احداثی با نهال های گواهی شده است.
• نهال سالم شناسه دار ۲ تا ۳ سال زودتر از نهال های معمولی به بار می نشیند و محصول آن نیز کیفیت بهتری در مقایسه با سایر نهال ها دارد.

یک نهال سالم ، مورد تایید استاندارد دارای چه نشانه هایی است؟

۱. نهال باید دارای ریشه کافی و سالم بوده و دارای شناسه باشد.

۲. نهال باید دارای تنه صاف، بدون زخم و برجستگی غیر عادی باشد.

۳. محل پیوند از سطح خاک باید ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر فاصله داشته باشد و محل پیوند کاملاً جوش خورده و زیادتر از معمول برجسته نباشد.

۴. قد نهال باید حدود ۱۰۰ – ۱۲۰ سانتی متر بوده و رنگ قهوه ای و خشبی شده داشته باشد و قطر نهال در بین محل پیوند و طوقه کمتر از یک سانتی متر نباشد.

۵. تجانس و سازگاری خوب بین پایه و پیوندک باشد. بهتر است هر نهال روی بذر همان نوع درخت پیوند شود (مثلاً سیب روی سیب ).

۶. از کاشت نهال های هلو، آلو و بادام روی پایه زردآلو جداً اجتناب شود.

۷. نهال باید طبق جدول مورد تایید با رویت خریدار از زمین نهالستان کنده شود. از خرید نهال دپو شده اجتناب گردد.

۸. پایه نهال باید دو ساله و پیوندهای آن یک ساله باشد. از کاشت نهال های مسن تر اجتناب شود.

۹. نهال باید فرم تضمین پایه و پیوندک داشته باشد.

۱۰. باغداران محترم این فرم را از نهال کار دریافت نمایند و آن را حداقل تا چند سال نزد خود نگه دارند.

۱۱. انتخاب رقم و نهال مناسب از نظر سازگاری با شرایط آب و هوایی، نوع خاک، گلدهی، میزان محصول و مقاوم بودن به آفات و بیماری ها.

۱۲. توجه داشته باشید در زمان حمل و نقل، ریشه های نهال نباید در معرض هوا قرار بگیرد.

۱۳. نقشه باغ را ابتدا روی زمین پیاده کنید، سپس محل کاشت دقیق نهال ها را تعیین کرده و علامت گذاری کنید.

۱۴. درختان را به صورت مربع و یا مستطیل و در اراضی شیبدار روی خطوط تراز بکارید.

۱۵. حداقل فاصله کاشت درختان رعایت شود.

۱۶. بر اساس نوع درخت و جنس خاک چاله هایی به شعاع ۵۰ تا ۱۰۰سانتیمتر و گودی ( ارتفاع ) ۶۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر حفر کنید.

۱۷. هنگام گود برداری، خاک رویی را به عمق یک بیل در یک سمت و خاک زیرین را در سمت دیگر چاله بریزید.

۱۸. قبل از کاشت نهال ها با یک هرس مناسب، ریشه های شکسته، زخمی و آسیب دیده را حذف کنید.

۱۹. برای پیشگیری از بیماری‌های ریشه، ریشه‌های نهال را قبل از کاشت در محلولی از قارچ‌کش‌های مجاز (مانند قارچ‌کش‌های ارگانیک یا جایگزین‌های مدرن بنومیل) به همراه خاک رس (۱۰ کیلوگرم)، کود دامی پوسیده (۱۰ کیلوگرم) و آب (۱۰۰ لیتر) ضدعفونی کنید.

۲۰. خاک رویی چاله را با هم حجم خودش کود پوسیده، مخلوط کرده و در ته چاله بریزید.

۲۱. نهال ها را به طور مستقیم به نحوی در چاله قرار دهید، که محل پیوند حتما بالای سطح خاک، قرار گیرد.

۲۲. گودال را با خاک پر کنید و با فشار دادن خاک با پا، فاصله ها و هوای اطراف ریشه ها را از بین ببرید.

۲۳. نهال ها را باید بلافاصله آبیاری کنید.

۲۴. نهال های تازه را حتما به یک قیم ببندید و از تکان خوردن و خم شدن آن ها جلوگیری کنید.

۲۵. برای جلوگیری از جویدن تنه به وسیله حیوانات جونده، نوعی حفاظ با استفاده از مقوا، گونی و یا سیم توری دور ساقه درخت قرار دهید.

۲۶. آبیاری تکمیلی: یک نوبت آبیاری بلافاصله بعد از کاشت و ۲ نوبت بعدی در طول فصل تابستان صورت می گیرد آب مصرفی برای هر نهال غرس شده ۳۰ لیتر می باشد.

۲۷. سر برداری نهال: به منظور ایجاد و رشد شاخه های فرعی امری ضروری است.

۲۸. واکاری: در چاله هایی که نهال ها از انحاء خشک شده اند اقدام به واکاری نمایید. واکاری در بهار سال دوم کاشت انجام می گیرد.

۲۹. بانکت بندی: در اراضی شیب دار به منظور جمع آوری و ذخیره سازی آب باران و جلوگیری از جریان یافتن آب های سطحی بر روی دامنه ها از بانکت های هلالی شکل استفاده می شود. فاصله نهال های کاشته شده روی ردیف باید مساوی فاصله بین ردیف ها و یا کمتر از آن ها باشد. در تهیه دیواره بانکت از خاک زیرین چاله استفاده می شود و نحوه استقرار بانکت ها به صورتی است که انتهای یکی با وسط بانکت پایینی در یک راستا قرار می گیرند. ارتفاع لبه بانکت ها باید حداقل ۴۰ سانتی متر منظور گردد. برای جلوگیری از تخریب بانکت ها در اثر بارندگی و جریان آب بهتر است روی بانکت ها سنگ چینی شود.

نوشته قبلی

بیماری تب مالت یا بروسلوز چیست؟ علایم و پیشگیری

نوشته بعدی

حذف گوسفندهای غیر اقتصادی از گله