نکات مهم در پرورش مرغ بومی

از دیر باز خانوارهای روستایی با پرورش تعدادی مرغ و خروس و صرف کمترین هزینه، گوشت و تخم مرغ مورد نیاز خود را تامین و مازاد آن را به فروش می رساندند که علاوه بر اشتغال زایی و کسب درآمد از نظر تولید محصول سالم و استفاده از ضایعات کشاورزی و پسماند های خانگی اهمیت ویژه ای داشته است. بدین ترتیب با حفظ و توسعه پرورش مرغ بومی در خانه های روستایی می توان ضمن اشتغال زایی و ایجاد بازاریابی مناسب از انقراض نسل طیور بومی جلوگیری و ذخایر ژنتیکی مرغ بومی استان را حفظ نمود.

دلایل اقتصادی بودن پرورش مرغ بومی

مرغ بومی به شرایط روستا عادت کرده و در سال های متمادی نسبت به بیماری ها و شرایط غیر کنترل شده مقاومت نسبی پیدا کرده و در ضمن از نظر مواد تغذیه ای قانع بوده به طوری که به راحتی می توان ضایعات کشاورزی، پسچر غلات و پسماند غذاهای مصرفی خانواده را در جیره غذایی مرغ ها قرار داد. لذا پرورش مرغ بومی در سطح نه چندان وسیع بسیار اقتصادی و به صرفه است زیرا احتیاج به جایگاه ویژه و خوراک طیور گران قیمت ندارد.

پرورش مرغ بومی از روش های زیر میسر می باشد:

  • تهیه جوجه یک روزه از مراکز تکثیر.
  • تهیه نیمچه های دو ماهه از مراکز تکثیر.

حمل و نقل جوجه یا نیمچه :

  1. جوجه ها یا نیمچه ها از مراکز مورد تایید جهاد کشاورزی تهیه شود.
  2. در فصل گرم جوجه ها باید در ساعات خنک روز حمل شوند به نحوی که صبح زود در محل پرورش قرار داده شوند.
  3. در فصل سرد هنگام ظهر که هوا گرم است باید جوجه ها را منتقل کرد.
  4. برای انتقال از وسیله نقلیه سرپوشیده استفاده گردد تا جوجه ها دچار سرما خوردگی یا گرمازدگی نشوند.
  5. حمل و نقل باید بدون اتلاف وقت و در کمترین زمان ممکن انجام شود.
  6. فضای کارتن حمل جوجه ها و قفس حمل نیمچه ها باید به اندازه کافی باشد تا از تلفات جلوگیری شود.

ساختمان جایگاه پرورش مرغ بومی :

  • جایگاه پرورش باید مسقف و محصور باشد تا از ورود حیوانات وحشی و تغذیه غذا و آب آلوده جلوگیری و از گسترش بیماری ها پیشگیری شود.
  • بهتر است دمای سالن و سیستم روشنایی قابل کنترل باشد. جایگاه مرغ از مصالح موجود ارزان قیمت و مطابق با شرایط آب و هوایی منطقه ساخته شود.
  • کف زمین جایگاه از زمین های اطراف بلند تر بوده و آبگیر نباشد.
  • کف و دیوارهای لانه تا یک متر سیمانی باشد.
  • کف لانه باید قابل شست و شو، ضدعفونی و شعله زدن باشد. از پوشال یا تراشه چوب جهت بستر استفاده شود و قبلا از خشک بودن کف مطمئن باشیم.
  • قطر ضخامت بستر ۵-۱۵ سانتی متر در نظر گرفته شود و در زمستان بیشتر باشد.
  • مساحت فضای باز حدودآ ۲ برابر مساحت لانه باشد.

نکات مهم در پرورش مرغ بومی

دستورالعمل نگهداری مرغ بومی :

تعداد جوجه ها یا نیمچه ها متناسب با اندازه سالن باشد زیرا تراکم بالا باعث خود خوری و تلفات خواهد شد.

  1. برای هر ۱۰ قطعه جوجه یک روزه و برای هر ۵ قطعه نیمچه یک متر مربع فضا لازم است.
  2. قبل از ورود جوجه ها آبخوری و دانخوری به تعداد لازم در سالن چیده شود.
  3. برای هر۵۰ قطعه جوجه یک روزه یک آبخوری کله قندی در نظر گرفته شود.
  4. برای هر ۱۰۰ قطعه جوجه یک دانخوری مسطح در نظر گرفته شود.
  5. طرز چیدن آبخوری و دانخوری یک در میان باشد.
  6. دمای سالن جوجه ها در هفته اول ۳۲ درجه سانتیگراد باشد.
  7. رطوبت سالن جوجه ۷۰% باشد تا مانع از دست رفتن آب بدن آن ها شود.
  8. ابتدا آب و بعد غذا داده شود.
  9. آب مصرفی جوجه ها باید بهداشتی و اولین آب مصرفی آن ها دارای ۵% شکر ( یک لیتر آب و ۵۰ گرم شکر ) بعد از چند روز ویتامین ها و الکترولیت ها اضافه شود.
  10. غذای جوجه ها به صورت آردی باشد.
  11. در هفته اول از آرد گندم استفاده نشود زیرا آرد گندم باعث چسبندگی مقعد در جوجه ها می گردد.
  12. در هفته اول از آرد ذرت استفاد شود.
  13. برای تامین کلسیم طیور از پودر استخوان یا پودر صدف یا خزه های سنگ آهک استفاده گردد. عدم تامین کلسیم باعث نرمی استخوان و بیماری های فلجی جوجه ها می گردد.
  14. در روستا جهت تغذیه نیمچه از ضایعات کشاورزی و پسماندهای غذایی و پسچر علوفه و سبزیجات استفاده گردد.

بهداشت و مراقبت های روزانه :

  • طیور باید در برابر بیماری هایی مثل نیوکاسل، آنفولانزا و آبله واکسینه گردند.
  • برای دریافت برنامه واکسیناسیون به دامپزشکی مراجعه گردد.
  • ورودی سالن ها مجهز به حوضچه های ضدعفونی و چکمه باشند.
  • ورود کارکنان به سالن آرام باشد تا باعث استرس طیور نشود.
  • جوجه های مریض مثل جوجه های بند نافی، فلج، ضعیف و عدم رشدی و نوک کج از لانه خارج گردد.
  • هر هفته یک بار آبخوری ها را شست و شو دهید.
  • اگر قسمتی از بستر خیس شد فوراً آن قسمت را بیرون برده و به جای آن بستر خشک قرار دهید.
  • خارج کردن تلفات و سوزاندن آن ها.

نکات مهم در پرورش مرغ بومی