مزرعه نو | مرجع آموزشی کشاورزی ، دام و طیور ، آبزی پروری و منابع طبیعی و…
تب مالت یا بروسلوز یکی از مهمترین و شایع ترین بیماری های مشترک بین انسان و حیوانات است . میزان شیوع تب مالت در انسان مستقیم به شیوع بروسلوز در دامها بستگی دارد، از این رو کنترل برای جلوگیری از خسارات اقتصادی و مخاطرات بهداشتی این بیماری کنترل و یا ریشه کنی آن در حیوانات اجتناب ناپذیر است.
این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام، کاهش تولید شیر، عقیمی و نازایی دام های مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت، همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می‌گیرد.
تب مالت چگونه به انسان و حیوانات منتقل می شود؟
معمول ترین راه انتقال آلودگی به حیوانات از طریق گوارش و خوردن محتویات دفاعی آلوده است، هر چند که پوست و مخاط آزرده، غشاء ملتحمه چشم، ریه ها و رحم نیز می توانند راه ورود باکتری به بدن دام باشند. باکتری های بروسلا از چندین راه وارد بدن انسان می شوند. خوراکی که از مصرف شیر تازه آلوده غیر پاستوریزه و فرآورده های آن تهیه می گردد، یکی از متداول ترین شیوه های انتقال بیماری است.
دیگر فرآورده های مصرفی تهیه شده از حیوانات آلوده چون جگر، گوشت، دنبلان و خون که به صورت خام یا نیم پز مصرف می شوند نیز منبع عفونت محسوب می شوند.
انتقال آلودگی از راه استنشاقی معمولا یک مخاطره ی شغلی در بین چوپانان، حمل و نقل کنندگان حیوانات، کارگران دامداری، کارکنان کشتارگاه ها، دامپزشکان و غیره اتفاق می افتد. همچنین ممکن است باکتری به صورت تصادفی در هنگام قصابی سبب آلودگی شود و یا دامپروران و دامپزشکان در اثر تماس با ترشحات آلوده دام ها از طریق تماس پوستی آلوده شوند. ورود مواد دفعی آلوده به چشم در خلال مراقبت از حیوانات مبتلا نیز راه دیگر انتقال آلودگی می باشد.
علائم بیماری بروسلوز در انسان
در نوع حاد، علایم زیر به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شوند: لرز، تب متناوب، تعریق، خستگی قابل توجه، درد به هنگام لمس ستون فقرات، سردرد، بزرگ شدن گره‌های لنفاوی در نوع مزمن، علایم زیر تدریجاً ظاهر می‌شوند: خستگی، درد عضلانی، کمردرد، یبوست ،کاهش وزن، افسردگی ناتوانی جنسی، ندرتاً بروز آبسه در تخمدان‌ها، کلیه‌ها و مغز.
علائم بیماری بروسلوز در دام
در دامهایی که واکسن تب مالت دریافت نکرده اند سقط جنین به تعداد زیاد در گله رخ می دهد. در گاو سقط جنین از ماه پنجم به بعد و در گوسفند در ۲ ماه آخر آبستنی اتفاق می افتد.
راههای انتقال بیماری تب مالت
دامهای مبتلا به بروسلوز معمولاً در اولین دوره آبستنی سقط جنین نموده و در هنگام سقط و تا مدتی پس از آن با دفع ترشحات بشدت آلوده رحمی باعث آلودگی محیط، مزارع و مراتع گردیده که خود زمینه آلودگی را برای سایر حیوانات و انسان فراهم می‌سازد.
همچنین عامل بیماری از راه مصرف شیر یا محصولات لبنی ( کره، پنیر ) یا محصولات گوشتی به انسان انتقال می‌یابد.
راه های پیشگیری از بروز بیماری تب مالت
هیچگاه شیرخام و غیر پاستوریزه، از هر منبعی که باشد، مصرف نکنید. زمانی که با حیوانات سر و کار دارید، از دستکش، محافظ چشم، پیش‌بند و سایر وسایل محافظتی استفاده کنید. شیر را حتما بمدت ۱۵ دقیقه جوشانده سپس مصرف کنید. پنیرتازه را حداقل بمدت ۲ ماه در آب نمک گذاشته سپس مصرف کنید از خوردن خامه و سرشیر که از سلامتی آن اطمینان ندارید خودداری کنید.
در رابطه با این موضوع پکیج آموزشی ارزشمند زیر را از دست ندهید
اقدامات دامپزشکی برای جلوگیری از بروز بیماری
- آموزش دامداران در خصوص بیماری و راههای جلوگیری از بیماری
- واکسیناسیون گوساله های ماده ۴ تا ۱۲ ماهه واکسیناسیون کلیه گاوهای ماده اعم از آبستن و غیر آبستن و تکرار آن هر سال یکبار
- واکسیناسیون تمامی بره و بزغاله های ماده بالای ۳ ماه تا یک ماه قبل از جفت گیری
- واکسیناسیون گوسفندان و بزهای بالغ ماده با اولویت واکسیناسیون دام های موجود در مناطق پر خطر در دو نوبت با فاصله دو سال
- خونگیری و آزمایش نمونه خون دامها و شناسایی دامهای آلوده
- کشتار دام های بیمار و پرداخت غرامت به دامداران
